Кеше картайгач, баш мие эшчәнлегенең кимүе ачыклана. 20-49 яшьтәге шәхесләр арасында, күпчелек хәтернең югалуы яки онытылуы белән танып белү функциясенең кимүен сизә башлый. 50-59 яшьтәгеләр өчен танып-белү төшенүен аңлау еш хәтернең сизелерлек төшүен күрә башлагач килеп чыга.
Баш мие эшчәнлеген көчәйтү юлларын барлаганда, төрле яшь төркемнәре төрле якларга игътибар итәләр. 20-29 яшьтәге кешеләр баш ми эшчәнлеген арттыру өчен йокы яхшыртуга игътибар итәләр (44,7%), 30-39 яшьтәге кешеләр арыганлыкны киметү белән кызыксына (47,5%). 40-59 яшьтәгеләр өчен игътибарны яхшырту ми эшчәнлеген көчәйтү өчен ачкыч булып санала (40-49 яшь: 44%, 50-59 яшь: 43,4%).
Япониянең ми сәламәтлеге базарындагы популяр ингредиентлар
Сәламәт яшәү рәвеше алып баруның глобаль тенденциясенә туры китереп, Япониянең функциональ азык-төлек базары аеруча сәламәтлек проблемаларын чишүгә басым ясый, баш мие сәламәтлеге мөһим игътибар үзәгендә. 2024 елның 11 декабренә Япония 1012 функциональ ризык теркәлде (рәсми мәгълүматлар буенча), шуларның 79сы баш мие сәламәтлеге белән бәйле. Шулар арасында GABA иң еш кулланыла торган ингредиент иде, аннарылутейн/зеаксантин, гинкго яфрагы экстракты (флавоноидлар, терпеноидлар),DHA, Bifidobacterium MCC1274, Portulaca oleracea saponins, паклитаксель, имидазолидин пептидлары,PQQ, һәм эрготионеин.
1. ГАБА
GABA (γ-аминобутир кислотасы) - протеиноген булмаган аминокислота, Стюард һәм хезмәттәшләре тарафыннан 1949 елда бәрәңге төпчек тукымасында ачыкланган. 1950 елда Робертс һ.б. имезүчеләрнең баш миендә GABA билгеләнде, глутаматның яки аның тозларының кире кайтарылмый торган dec-декарбоксиляциясе аша барлыкка килгән, глютамат декарбоксилаз катализаторы.
GABA - имезүчеләрнең нерв системасында киң таралган критик нейротрансмиттер. Аның төп функциясе - нейрон сигналларын таратуны тыеп, нейрон дулкынлануын киметү. Баш миендә, GABA белән арадашлашкан ингибитор нейротрансмиссия һәм глютамат белән арадашлашкан дулкынландыргыч нейротрансмиссия арасындагы баланс күзәнәк мембранасының тотрыклылыгын һәм нормаль нейрон функциясен саклау өчен бик мөһим.
Тикшеренүләр күрсәткәнчә, GABA нейродженератив үзгәрешләрне тыя һәм хәтерне һәм танып белү функцияләрен яхшырта ала. Хайваннарны өйрәнү шуны күрсәтә: GABA тычканнарда танып белү төшүе белән озак вакытлы хәтерне яхшырта һәм нейроендокрин PC-12 күзәнәкләренең таралуына ярдәм итә. Клиник сынауларда GABA серум миеннән алынган нейротрофик фактор (BDNF) дәрәҗәсен арттыру һәм урта яшьтәге хатын-кызларда деменсия һәм Альцгеймер авыруы куркынычын киметү өчен күрсәтелде.
Моннан тыш, GABA кәеф, стресс, ару, йокыга уңай тәэсир итә. Тикшеренүләр күрсәткәнчә, GABA һәм L-теанин катнашмасы йокы тоткарлыгын киметә, йокы вакытын арттыра һәм GABA һәм GluN1 рецептор субуниталарының экспрессиясен көйли ала.
2. Лутейн / Зеаксантин
Лютейнсигез изопрен калдыкларыннан торган кислородлы каротеноид, тугыз икеләтә бәйләнеш булган туенмаган полиен, билгеле дулкын озынлыкларында яктылыкны сеңдерә һәм җибәрә, аңа уникаль төс үзенчәлекләре бирә.Зеаксантинбоҗрадагы икеләтә бәйләнеш торышы белән аерылып торган лутейн изомеры.
Лутейн һәм зеаксантинторчалардагы төп пигментлар. Лутейн, нигездә, периферия торчасында очрый, зеаксантин үзәк макулада тупланган. Лютеин һәм зеаксантинның күз өчен саклагыч эффектлары күрү сәләтен яхшырту, яшь белән бәйле макула дегерациясен (AMD), катаракта, глаукоманы һәм иртә сабыйларда ретинопатияне булдырмауны үз эченә ала.
2017-нче елда Грузия Университеты тикшерүчеләре лутейн һәм зеаксантинның өлкәннәрдә баш мие сәламәтлегенә уңай йогынты ясавын ачыкладылар. Тикшеренү күрсәткәнчә, лутейн һәм зеаксантин дәрәҗәсе югары булган катнашучылар, нейрон эффективлыгын күрсәтеп, сүз парларын искә төшерү эшләрен башкарганда түбән ми эшчәнлеген күрсәттеләр.
Өстәвенә, тикшеренү хәбәр иткәнчә, Омеодан лутейн өстәмәсе булган Lutemax 2020 BDNF дәрәҗәсен (баш миеннән алынган нейротрофик фактор) сизелерлек арттырган, нейрон пластиклылыгында катнашкан, нейроннарның үсүе һәм дифференциацияләнүе өчен бик мөһим, һәм алар белән бәйле. көчәйтелгән өйрәнү, хәтер, танып белү функциясе.
(Лутейн һәм зеаксантинның структур формулалары)
3. Гинкго яфрагы экстракты (Флавоноидлар, Терпеноидлар)
Гинкго билоба, гинкго гаиләсендә исән калган бердәнбер төр, еш "тере калдыклар" дип атала. Аның яфраклары һәм орлыклары гадәттә фармакологик тикшеренүләрдә кулланыла һәм дөньяда иң киң кулланыла торган табигый даруларның берсе. Гинкго яфрагы экстрактындагы актив кушылмалар, нигездә, флавоноидлар һәм терпеноидлар, алар липидны киметү, антиоксидант эффектлары, хәтерне яхшырту, күз авыртуларын җиңеләйтү, химик бавыр зарарыннан саклауны тәкъдим итәләр.
Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасының дару үләннәре монографиясе стандартлаштырылганны күрсәтәгинкгояфрак экстрактларында 22-27% флавоноид гликозидлар һәм 5-7% терпеноидлар булырга тиеш, гинкголик кислотасы 5 мг / кгдан түбән. Япониядә Сәламәтлек һәм туклану азык-төлек ассоциациясе гинкго яфрагы экстракты өчен сыйфат стандартларын куйды, флавоноид гликозидның ким дигәндә 24% һәм терпеноидның ким дигәндә 6% булуын таләп итә, гинкголик кислотасы 5 минутта саклана. Өлкәннәр өчен тәкъдим ителгән көндәлек эчемлек 60 - 240 мг арасында.
Тикшеренүләр күрсәткәнчә, стандартлаштырылган гинкго яфрагы экстрактын озак вакыт куллану, плацебо белән чагыштырганда, билгеле танып белү функцияләрен сизелерлек көчәйтә ала, шул исәптән хәтер төгәллеге һәм хөкем итү сәләте. Моннан тыш, гинкго экстракты баш миенең кан агымын һәм активлыгын яхшырту турында хәбәр ителде.
4. ДГА
DHA (docosahexaenoic кислотасы) - омега-3 озын чылбырлы полиен туендырылган май кислотасы (PUFA). Ул диңгез продуктларында һәм аларның продуктларында, аеруча майлы балыкларда, 100 граммга 0,68-1,3 грамм ДГА бирә. Йомырка һәм ит кебек хайваннарга нигезләнгән ризыкларда аз күләмдә ДГА бар. Моннан тыш, кеше күкрәк сөте һәм башка имезүчеләр сөтендә дә DHA бар. 65 тикшеренүләр буенча 2400-дән артык хатын-кыз өстендә үткәрелгән тикшеренүләрдән күренгәнчә, күкрәк сөтендәге DHA-ның уртача концентрациясе - май кислотасының гомуми авырлыгының 0,32%, 0,06% -тан 1,4% -ка кадәр, яр буендагы халык күкрәк сөтендә DHA концентрацияләре иң югары.
ДГА ми үсеше, функциясе һәм авырулар белән бәйле. Зур тикшеренүләр күрсәткәнчә, DHA нейротрансмиссияне, нейрональ үсешне, синаптик пластиклылыкны һәм нейротрансмиттер чыгаруны көчәйтә ала. 15 раномизацияләнгән контроль сынауларның мета-анализы күрсәткәнчә, сәламәт кешедә (18-90 яшь) һәм йомшак танып белү начар булган кешеләрдә уртача 580 мг ДГА эчү эпизодик хәтерне сизелерлек яхшырта.
DHAның эш механизмнары үз эченә ала: 1) n-3 / n-6 PUFA нисбәтен торгызу; 2) M1 микроглиаль күзәнәкнең артык активлашуы аркасында яшь белән бәйле нейроинфламатизмны тыю; 3) C1 һәм S100B кебек A1 маркерларын төшереп, А1 астроцит фенотибын бастыру; 4) proBDNF / p75 сигнал юлын эффектив рәвештә баш миеннән алынган нейротрофик фактор белән бәйле киназ В сигналын үзгәртмичә; һәм 5) фосфатидилсерин дәрәҗәсен күтәреп нейрональ яшәүне алга этәрү, бу белок киназ B (Акт) мембранасы транслокациясен һәм активлашуны җиңеләйтә.
5. Бифидобактерия MCC1274
Эчәк, еш "икенче ми" дип аталалар, баш мие белән үзара бәйләнешләре бар. Эчәк, автоном хәрәкәтле орган буларак, баш ми күрсәтмәсесез мөстәкыйль эшли ала. Ләкин, эчәк белән ми арасындагы бәйләнеш автоном нерв системасы, гормональ сигналлар һәм цитокиннар ярдәмендә саклана, "эчәк-ми күчәре" дип атала.
Тикшеренүләр ачыклаганча, Альцгеймер авыруында төп патологик билге булган β-амилоид протеины туплауда эчәк бактерияләре роль уйный. Сәламәт контроль белән чагыштырганда, Альцгеймер пациентлары эчәк микробиота төрлелеген киметтеләр, Бифидобактериянең чагыштырмача күплеге кимү белән.
Йомшак танып белү бозуы булган кешеләргә интервенция тикшеренүләрендә, Bifidobacterium MCC1274 куллану, Rivermead Behaviour Memory Test (RBANS) танып-белү сәләтен сизелерлек яхшыртты. Тиз хәтер, визуаль-киңлек сәләте, катлаулы эшкәртү, хәтернең тоткарлануы кебек өлкәләрдәге баллар да сизелерлек яхшырды.
Пост вакыты: Ян-06-2025